کاربرد الگوریتم های فراابتکاری در حل مدل تعیین مقدار اقتصادی تولید با امکان تولید اقلام معیوب، ضایعات و فرآیند دوباره کاری

با توجه به نقش مهم موجودی ها در تخمین هزینه در شرکت های تولیدی، برنامه ریزی تولید و مدیریت موجودی ها با هدف کمینه کردن هزینه های سیستم تولیدی یکی از مسئولیت های مهم و اساسی در واحدهای صنعتی به شمار می رود. در این پایان نامه مدل تعیین مقدار اقتصادی تولید چند محصولی در حالتی درنظر گرفته می شود که امکان تولید محصولات خراب و ضایعات نیز علاوه بر اقلام سالم وجود دارد. در چنین شرایطی فرض می شود که همه محصولات تولیدی بازرسی شده و اقلامی که خراب تشخیص داده شوند بعد از یک مرحله دوباره کاری به محصول سالم تبدیل می شوند، برخی اقلام نیز به صورت ضایعات درآمده و با قیمتی کمتر فروخته می شوند. مسأله تحت شرایط محدود بودن گنجایش فضای انبار و تعداد دفعات سفارش در دو حالت محدود بودن و عدم وجود محدودیت در ظرفیت تولید محصولات، مدلسازی می شود. در اکثر مدل های موجودی که تحت محدودیت منابع (نظیر محدودیت در فضای انبار، تعداد دفعات سفارش، زمان راه اندازی و غیره) ارائه شده اند، سطح منابع مقداری معلوم و ثابت بوده و از پیش تعریف شده است، به همین دلیل نتیجه ی بهینه سازی چنین مدل هایی، بدست آوردن حالت بهینه برای یک سیستم مفروض است. در این پایان نامه برخلاف بهینه سازی های معمولی، سطح منابع (محدودیت های مسأله) نامعلوم بوده و به صورت متغیرهای تصمیم درنظر گرفته می شوند. این روش با عنوان رویکرد برنامه ریزی تجدیدپذیر ، پورتفولیویی از سطوح منابع را، با هدف بهینه سازی تابع هزینه های موجودی و کمینه کردن بودجه مورد نیاز برای منابع، جستجو می کند. چنین رویکردی منجر به طراحی یک سیستم بهینه به جای بهینه سازی یک سیستم موجود می شود. مدل های پیشنهاد شده از دسته مسائل برنامه ریزی غیر خطی می باشند که به دلیل پیچیدگی در ابعاد بزرگ از انواع الگوریتم های فراابتکاری شامل الگوریتم جستجوی هارمونی ، الگوریتم شبیه سازی تبرید ، الگوریتم ژنتیک برای حل مدل یک هدفه و الگوریتم های فراابتکاری چندهدفه با رویکرد پارتو شامل الگوریتم ژنتیک مرتب سازی نامغلوب و الگوریتم ژنتیک رتبه بندی نامغلوب برای حل مدل های دوهدفه بهره جسته ایم. همچنین برای تنظیم پارامتر الگوریتم ها، طراحی آزمایشات و متدولوژی سطح پاسخ اجرا شده است. در نهایت به منظور سنجش میزان کارایی الگوریتم های حل پیشنهادی برای مدل های مربوطه، با اجرای آنها بر روی چند مسأله آزمایشی درابعاد مختلف، مورد تجزیه و تحلیل و مقایسه آماری قرار گرفتند.